10 grudnia — Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka
Corocznie, 10 grudnia, w rocznicę podpisania Deklaracji, na świecie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ (rezolucja 423 (V) z 1950 r. Dokument ten, dostępny w ponad 500 językach, głosi niezbywalne prawa, jakie przysługują każdemu niezależnie od koloru skóry, religii, płci, języka, poglądów politycznych lub innych, pochodzenia narodowego lub społecznego, majątku, urodzenia czy innego statusu.
„Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem swej godności i swych praw”
”Każdy człowiek ma prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby”
te fundamentalne dla każdego człowieka wartości są zawarte w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Czym są prawa człowieka?
Prawa człowieka to podstawowe normy przysługujące każdemu z nas. Wynikają one z samego faktu bycia człowiekiem, a ich źródłem jest godność ludzka. Prawa człowieka mają charakter:
- powszechny - są takie same dla każdego człowieka, bez względu od wyznawanych przez niego wartości, poglądów czy religii;
- przyrodzony - istnieją niezależnie od przepisów prawa czy woli władzy;
- niezbywalny – nie można się ich zrzec i nikt nie może ich odebrać;
- nienaruszalny - istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią dowolnie regulowane;
- naturalny – wynikają z racji godności człowieka, nie mogą być nadane lub odebrane;
- niepodzielny - stanowią integralną i współzależną całość.
Prawa człowieka stanowią niezwykle ważny element właściwego funkcjonowania człowieka jako jednostki, ale także jako społeczeństwa i narodów. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej uważa się za podstawę wolności, sprawiedliwości i pokoju na świecie.
Upamiętniając to ważne wydarzenie, jakim było przyjęcie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka przez ONZ w dniu 10 grudnia 1948 roku, to właśnie 10 grudnia stał się Międzynarodowym Dniem Praw Człowieka. Jest to przede wszystkim święto osób, które angażują się w działania na rzecz poszanowania praw i wolności człowieka, ale to także okazja do zwrócenia uwagi na współczesne wyzwania w obszarze praw człowieka.
Policja czynnie włącza się w obchody tego święta. Unikatowym na skalę międzynarodową projektem było utworzenie w 2004 roku sieci policyjnych pełnomocników ds. ochrony praw człowieka. Osoby te na co dzień prowadzą szeroką działalność związaną z propagowaniem praw człowieka, ich przestrzeganiem i ochroną.
Znakiem rozpoznawczym sieci pełnomocników jest logo w kolorze niebieskim, nawiązującym do policyjnego munduru. Grafika przedstawia tarczę, jako symbol obrony, paragraf, symbolizujący ochronę prawną i respektowanie prawa oraz wyłaniający się obraz twarzy, który oznacza każdego człowieka, bez względu na płeć, wiek i inne cechy.
W 2015 r., podczas spotkania z okazji obchodów 10-lecia powołania policyjnej sieci pełnomocników ds. ochrony praw człowieka zrodziła się idea zapoczątkowania zwyczaju obchodów Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka w Policji.
Dzień Praw Człowieka to zatem szczególny czas dla każdego funkcjonariusza Policji w uświadomieniu sobie znaczenia ustawowego obowiązku poszanowania i ochrony praw i wolności człowieka.
Art. 14 pkt. 3 ustawy z dnia 6 kwietnia o Policji - „Policjanci w toku wykonywania czynności służbowych mają obowiązek respektowania godności ludzkiej oraz przestrzegania i ochrony praw człowieka”. Policjant wykonując czynności służbowe ingeruje przecież w prawa i wolności człowieka. Działając zgodnie z prawem na podstawie ustaw, policjant ma uprawnienie do tej ingerencji. Na przykład zatrzymanie osoby jest ingerencją w jedno z praw człowieka - prawo do wolności. Jednak prawa człowieka nie wykluczają podejmowania przez Policję nawet najbardziej dolegliwych działań, ale zobowiązują, aby działania policjanta były realizowane na podstawie i w granicach przepisów prawa.
Dzień Praw Człowieka to święto, które adresowane jest do każdego z nas. Nie bójmy się zatem zareagować w obronie godności ludzkiej czy praw człowieka, jeśli zostały one naruszone.
nadkomisarz Ewa Rejn-Kozak